Gebelik Haftaları
.jpg)
1. Trimester
İlk 3 aylık (12 haftalık) dönem
Gebeliğin ilk belirtisi adet görmemektir.
Gebelik ilk öğrenildiğinde, alkol sigara gibi kötü alışkanlıklarınızı, gebelikte riskli olacağı için bırakmanız gerekir.
Bol su içmelisiniz. Ortalama günde 2-3 litre su içmeniz önerilir.
Bebeğin beyin ve sinir sistemi gelişimini desteklemek için bu dönemde annenin yeterli miktarda folik asit alımı önemlidir.
Daha önce başlanmamışsa günde 400 mikrogram folik asit başlanır.
3. Gebelik Haftası
Gebeliğin ilk 4 haftası
Gebelik haftaları son adet tarihinizin ilk gününden başlayarak sayıldığı için döllenmiş yumurta rahime yerleştiğinde 4 haftalık olur. Döllenmiş yumurta rahime yerleştiği andan itibaren kanda beta-HCG hormonu yükselir. Dört haftadan önce rahimde bir gebelik veya bebek varlığından söz edilemez. En son görülen adetten 2 hafta sonra yumurtlama olduğu için döllenme bu günlerde oluşur. Bu yüzden gebeliğin 1. veya 2. haftası denilen günlerde aslında henüz hiçbir gebelik yoktur. Üçüncü hafta döllenme ve rahime doğru yol alma ile geçer. Ancak 4. haftada döllenmiş yumurta rahime ulaşır ve buraya yerleşir. Dördüncü haftada kanda baktıracağınız beta-HCG testi ile gebe olup olmadığınız kesinleşir. Bu dönemde az miktarda kanama, adet olacakmış gibi kasık ağrıları, göğüslerde hassasiyet, dolgunluk, halsizlik, uyuklama hali ve sık idrara gitme olabilir. Bu dönemde mutlaka doktora başvurmalısınız. Dördüncü haftada transvajinal USG (TV-USG) ile gebelik kesesi henüz görülmez ama gebeliği destekleyen endometrial (rahim iç zarında) kalınlık görülür. Bu dönemde endometrial kalınlık 15mm ve üzerindedir ve beta-HCG 100 IU/L civarında seyreder. Gebelik kesesinin TV-USG ile görülmesi, 5-6. haftaları bulur.
5. Gebelik Haftası
BEBEK
Beşinci haftada beta-HCG yaklaşık 600 IU/L, TV-USG’de de gebelik kesesi yaklaşık 10 mm.’dir. Yolk Kesesi 2 mm çapındadır. Beş haftalık gebelikte baş-popo uzunluğu (CRL) 2-3 mm civarındadır. TV-Ultrason ile görülebilir. Yolk sac kesesinin yanında görülür. Biz bu görüntüye tek taşlı yüzük görüntüsü diyoruz. Görülmezse de endişe edilmeyip, daha ileriki günlerde tekrar bakılmalıdır. Embriyonun dolaşımı döllenmeden sonraki 21. günde başlar. Bu nedenle kalp atışları TV-USG ile bazen görülebilir. Amniotik kese (su kesesi) ve plasenta gelişerek anne ve bebek arasındaki alışveriş hızlanır. Kan hücreleri oluşur ve kanallardaki geçişler artar. Bebeğin yanındaki balon gibi yapıya “Yolk Kesesi (yolk sac)” denir ve anneden beslenmeye başlayıncaya kadar bebeği bu haftalarda yolk sac besler. Bebeğin kalp-damar beyin-sinir ve diğer organ sistemleri gelişmeye başlar.
ANNE
Gebeliğin 5. haftasında, hormonların hızlı değişimi nedeniyle annede, hem vücutda hem de psikolojik olarak bazı değişimler yaşanabilir. Anne normalden fazla yorgundur, halsizdir ve sürekli uyuklar. Memelerde gerginlik, hassasiyet ve meme uçlarının renginde koyulaşma, ilk belirtiler olabilir. Rahmin büyümesine bağlı olarak sık idrara gitmek isteği gelişir. Adet ağrısına benzer kasık ağrısı ve kramplar olabilir. Bunlar normaldir. Bazen lekelenme ya da hafif kanama olabilir. Az da olsa, kanama olduğunda düşük riski nedeniyle doktora danışmak gerekir. Gaz ve hazımla ilgili problemler gelişebilir. Genellikle sabah bulantıları olabilir.
6. Gebelik Haftası
BEBEK
Altıncı haftada beta-HCG 5200 IU/L seviyesinde izlenmektedir. Altı haftalık gebelikte bebeğin kalp atışları rahatlıkla TV-USG ile görülebilir ve duyulabilir. Embriyo kalp hızı dakikada 85-100 atım civarındadır Gebelik kesesi 15-16 mm’dir. Yolk Kesesi 4 mm çapındadır. Baş-popo uzunluğu (CRL) 4 mm’dir. Altıncı haftada bebeğin göbek kordonu oluşur. Embriyonun normalinden daha büyük olan baş kısmında gözler, kulaklar ve ağız boşluğu belirir. Kalça kısmı da aynı şekilde ortaya çıkar. Kol ve bacak tomurcukları oluşur.
Karaciğer, akciğer, pankreas, iç kulak, mide, yemek borusu ve hatta ağız açıklığı bile daha belirgin taslaklar halinde görülür. Bebeğin solunum ve sindirim sistemini oluşturacak ilk yapılar belirginleşir.
ANNE
Bebeğiniz ve sizin aranızdaki tüm alışverişi sağlayan plasenta belirir. Gebeliğinizde salgılanan hormonların artması ile birlikte, bu haftada bulantınız ve koku duyarlılığınız artmaktadır. Özellikle sabahları daha belirgin olan bulantı hissiniz oluşur. Bazen kusma olur ve bu yakınmalar 12. haftaya kadar devam edebilir. Hormonların değişimi nedeniyle duygusal dalgalanmalar yaşayabilirsiniz. Gebelerin çoğu kendini yalnız ve yorgun hisseder. Sık idrara çıkma, rahmin büyümesi ve baskısı nedeni ile daha belirginleşir. Kasık ağrılarınız olabilir, bu durum kanama olmadığı müddetçe normaldir. Hazımsızlık, kabızlık ve mide rahatsızlıkları bu dönemde alınan besinlerle yakından ilgili olacaktır.
7. Gebelik Haftası
BEBEK
Bu haftada beta-HCG yaklaşık 26,700 IU/L seviyesinde izlenmektedir. Embriyo kalp hızı gebeliğin 7. haftasında dakikada ortalama 120 -160 atımdır. Yedi haftalık gebelikte bebeğin baş-popo uzunluğu (CRL) yaklaşık 9-10 mm civarındadır. Gestasyonel Kese 22-24 mm’dir.Tomurcuk halinde olan kol ve bacakları şekillenmeye devam eder. Fakat vücuttan ayrı kol, bacak ve parmaklar oluşmamıştır. Beyin, omurga ve tiroid bezleri, büyük damarlar, göz, mide, barsak, böbrek, akciğer, karaciğer, safra kesesi, pankreas gibi organlar gelişmeye başlamıştır. Göz yuvaları, kulaklar daha belirgin olur ve göz kapakları ortaya çıkar. Kol ve bacaklara ait kemik yapılar gelişmeye başlar ancak henüz tam olarak oluşmamıştır.
ANNE
Memelerde büyüme, hassasiyet devam eder. Tansiyon düşmesi, baş ağrısı gibi farklı yakınmalar yaşanabilir. Mide bulantısı bu haftalarda, özellikle sabah kalktıktan hemen sonra, başlayabilmekte ve gün boyu etkin olabilmektedir. Bu dönemde bazı gebeler 1-2 kilo alırken bazıları kusma nedeniyle 1-2 kilo verebilir. Özellikle bulantı veya sık kusmalarınız nedeni ile beslenme problemi yaşıyorsanız, mutlaka doktorunuzdan beslenme ve bazı ilaç önerileri almalısınız. Bulantıları azaltmak için sık ve az yemek, kuru yağsız yiyecekler, kraker, leblebi ve galetalar uygun yiyecekler olabilir
8. Gebelik Haftası
BEBEK
Bebeğin vücut hareketleri USG’de görülebilir, ancak annenin bunu hissetmesi 18. haftayı bulur. Sekiz haftalık gebelikte embriyonun baş-popo uzunluğu (CRL) yaklaşık 15 mm civarındadır. Kilosu da yaklaşık 2 gramdır. Gebeliğin 8. haftasında embriyonun burun ucu, göz kapakları ve alt çenesi belirginleşerek ortaya çıkar. Bu haftada bebeğin kollarının uzunluğu artar, parmakları ve dirsekleri oluşmaya başlar. Parmak araları hala birbirine yapışıktır. Kollarının sinir iletimi oluşur. Bacak tomurcukları büyür ve ayak çentikleri oluşmaya başlar. Yüzde bulunan göz, burun ve kulakların şekillenmesi devam eder. Nefes borusu yemek borusundan ayrılır. Böbrekler gelişir. Omurilik de gelişmeye devam eder. Kemikler sertleşmeye başlar. Damakların altında, ileride dişleri oluşturacak olan tomurcuklar oluşmaya başlar. Bebeğin sırt kasları omurga etrafında belirginleşir. Anneyle bebeği birbirine bağlayan göbek kordonu içerisindeki damarlar işleve başlar.
ANNE
Bu haftada ara ara karın-kasık bölgelerinizde, rahminizin büyümesine bağlı olan ağrılar ve kramplar hissedilebilir. Cildinizde yağlanma, sivilceler ve pul pul dökülmeler oluşabilir. Artmış gebelik hormonları nedeniyle sindirim sitemi yavaş çalışır. Bu da hazımsızlık, kabızlık ve gaz yakınmalarına yol açar. Bu nedenle gazlı ve rahatsızlık verecek yiyeceklerden uzak durulmalıdır. Bulantılar ile beraber sık idrara gitme yakınmalarınız devam ediyor olabilir.
9. Gebelik Haftası
BEBEK
Dokuz haftalık gebelikte bebeğin baş-popo uzunluğu (CRL) 23-24 mm, ağırlığı ise yaklaşık 2-3 gram kadardır. Dokuzuncu hafta embriyonik dönemin son haftasıdır. Bundan sonra fetal dönem başlayacaktır ve embriyo onuncu haftadan sonra fetus olarak adlandırılacaktır. Dokuzuncu haftada embriyonun yüzü daha da belirginleşir. Gözler belirgin hale gelir, retina oluşur, göz kapakları gelişir, kulak kepçesi, burun delikleri, burun ucu ve dil oluşmaya başlar. Kıkırdak ve kemik dokuları oluşur. El parmakları oluşur fakat hala bitişik şekildedir. İç genital organları oluşturacak yapılar testis veya overler gelişmeye başlar. Bebeğin (kız – erkek) yapısını oluşturacak kabartı belirginleşir ancak henüz cinsiyeti anlaşılacak kadar genitaller gelişmemiştir. Bebeğin cinsiyeti söylenemez. Daha önceki haftalarda ilk oluşum aşamasında bebeğin göbek kordonu etrafından dışarı doğru çıkmış olan bağırsaklar artık karın içerisine doğru göç etmeye başlar. Kalp kapakçıkları oluşur. Bebek bu haftada ilk kez yutkunmaya başlar ve amnion sıvısını (bebeğin içerisinde bulunduğu suyu) içer. Bu haftada bebeğin hareket ettiği görülür.
ANNE
Bu haftalarda bel kalınlaşır ve kıyafetler sıkmaya başlar. Mide bulantınızın dışında, mide yanması, gaz ve hazımsızlık yakınmalarınız olabilir. Sağlıklı bir gebelik için, anne düzenli ve dengeli beslenmelidir. Günlük kalori alımı gebelik öncesine göre 250-300 kalori artmalıdır. Protein, meyve, sebze ve kalsiyum içeren gıdalar alınmalıdır. Gebelikte artan hormonların etkisiyle anne psikolojisi bozulabilir. Depresyona yatkınlık artar. Duygusallık, sinirlilik ve hatta ağlama krizleri olabilir. Eşlerin ve yakınlarının daha anlayışlı olması gerekir. Yine halsizlik, yorgunluk ve uyuklama hali devam eder.
10. Gebelik Haftası
BEBEK
On haftalık gebelikte bebeğin baş-popo uzunluğu (CRL) yaklaşık 30 mm, ağırlığı 4-5 gram kadardır. Bebek bu haftaya kadar embriyo olarak adlandırılırken 10. haftadan doğuma kadar olan dönemde fetüs olarak adlandırılır. Sonraki haftalarda gelişimi devam etmesine karşın 10. haftaya kadar bütün hayati organlar ana gelişimini tamamlamıştır. Kalp gelişmiş ve düzenli olarak kan dolaşımını sağlayabilecek durumdadır. Sindirim sistemi ve üreme organları daha gelişmiş durumdadır. Vücut kıvrımları, dirsekler, dizler, ayak parmakları, el parmakları oldukça belirginleşmiştir. Kaslar güçlenmeye ve hareket kabiliyeti artmaya başlamıştır. Ultrason ile hareketler belirgin olarak görülür. Bebek eline dokunan bir cismi tutma refleksini edinmiştir. Kulak kepçesi ve üst dudak şekillenmiştir. Bebek yutkunma hareketleri yapar, bunu amnion suyu yutarak yapar ve ilk defa idrar yapmaya başlar.
Bebeğin organ ve dokularının gelişimindeki en kritik süreç bitmiştir. Çünkü ilk 10 hafta, bebek gelişiminde en kritik ve en hassas dönemdir. Bu dönem (gebeliğin ilk 10 haftası) bebeğin ilaç ve toksik maddelere karşı en hassas olduğu dönemdir.
ANNE
Bu haftada duygusal dalgalanmalar belirgin yakınmalar arasındadır. Beta-HCG seviyelerinin zirveye ulaştığı üçüncü ayın sonundan itibaren bu aşırı duygusal hassasiyet önemli ölçüde azalacaktır. Gebenin kendini rahat ve huzurlu hissetmesi, gebeliğin devamı açısından önemlidir. Gebelikte kan akımının artması nedeniyle, vücut ısısı daha fazla hissedilir. Sıcağa tahammülsüzlük artar Bu dönemden sonra sıkı olmayan, pamuklu iç çamaşırı ve memelerdeki büyüme nedeniyle, daha rahat sıkmayan sütyen giyilmelidir. Sivri burunlu ve topuklu ayakkabılar yerine, düz ve rahat ayakkabılar tercih edilmelidir.
11. Gebelik Haftası
BEBEK
On birinci gebelik haftasında bebeğin baş-popo uzunluğu (CRL) yaklaşık 40-41 mm, ağırlığı 7 gram kadardır. Bebeğin kafasının büyüklüğü boyunun yarısı kadardır. On birinci haftadan doğuma kadar olan döneme fetal dönem denir. Ultrason görüntülemede fetüsün bütün detayları görülebilir. Bu haftalarda bebek ve anne rahmi arasında kan dolaşımı başlar ve plasenta (bebeğin eşi) görev yapmaya başlar. Bebek idrar yapar dolayısıyla gebelik kesesi içindeki amnion sıvısı da artar. Bebeğin kalp, damar, beyin, sinir ve iskelet sistemi işlevsel hale gelmiştir. Bebeğin saç ve tırnakları gelişmeye başlar. Bebek 11. haftadan itibaren fetal dönemin başlamasıyla hızlı büyüme ve olgunlaşma sürecine girer ve doğuma hazırlanır.
ANNE
Bu haftalarda bulantı hissi ve kusma azalmakla beraber devam edebilir. Her zamanki gibi yiyecek ve içeceklere çok dikkat edilmelidir. Hormonsal değişikliğe bağlı olarak baş ağrıları artabilir. Baş ağrılarını önlemek için stresten uzak durmak, düzenli uyumak ve düzenli beslenmek gerekir. Tüm gebelik boyunca olabilen, beyaz-şeffaf kokusuz miktarı fazlaca olabilen akıntı normal kabul edilir. Buna renk, koku ya da kaşıntı ilave olursa doktorunuza başvurun!
12. Gebelik Haftası
BEBEK
On ikinci gebelik haftasında bebeğin baş-popo uzunluğu (CRL) yaklaşık 52-53 mm, ağırlığı 15 gram kadardır. Fetüs artık tam bir bebek görüntüsü verir. Bu haftada bebeğin bütün organları şekillenmiştir. Oluşmuş bütün bu organlar doğuma kadar büyümeye devam edecektir. El ve ayak parmakları birbirinden ayrılmıştır. Tırnaklar oluşmaya devam eder. Sinir sitemi ve kas sistemi sağlamlaşır. Bebeğin dış genital organları şekillenmeye başlar kız veya erkek olduğu bir iki hafta içerisinde ultrason ile ayırt edilebilecek hale gelir. On ikinci hafta bittiğinde gebeliğin ilk trimesteri bitmiş olur.
ANNE
On iki haftanın sonunda anne yaklaşık 1-2 kilo alabilir. Nadiren bu aylarda hiç kilo almamış da olabilir. Bulantı, kusma yakınmaları ve memelerdeki hassasiyet gittikçe azalır. Bebek rahim içinde büyüdüğü için artık rahim, leğen kemiğinin üstüne doğru yükselir. Bel belirgin şekilde kalınlaşır. Karın ön duvarında, göbek altında siyah çizgiler (linea nigra) belirmeye başlar. Bebeğin besin gereksinimi arttığından ve annede bulantı hissi azalması sonucu beslenme rahatlar ve kilo alımı başlar. Baş ağrısı, midede yanma, kabızlık yakınmaları devam edebilir. Kabızlık ile birlikte basur (hemoroit) yakınmaları yaşanabilir. Bu yakınmaları önlemek için bütün gebelik boyunca bol sıvı alınmalı ve lifli yiyecekler tüketilmelidir. Gebeliğin düşük tehdidi içeren en sıkıntılı ilk 3 ayının bitmesi anne adayını rahatlatır.
13. Gebelik Haftası
BEBEK
On üçüncü gebelik haftasında bebeğin baş-popo uzunluğu ( CRL) yaklaşık olarak 67-68 mm, ağırlığı 16- 20 gram kadardır. Bu haftada bebeğin yüzü normal bebek yüzüne benzemeye başlar. Bebeğin ses telleri, damağı ve diş yerleri oluşmaya başlar. Pankreas bezinden insülin, karaciğerden safra sıvısı salgılanabilir. Gelişmiş ultrason cihazıyla göz lensleri görülebilir ve cinsiyeti seçilebilir. Bebeğin gözleri daha önce birbirinden uzakken bu haftada birbirine yaklaşmaya başlar, Kulaklar normal yerlerine doğru ilerler. Bu haftada bebeğin cinsiyeti dış genital organlarına bakarak söylenebilecek kadar gelişmiştir. Bebek içerisinde bulunduğu amnion sıvısını yutar ve tekrar idrar olarak çıkartır, idrar da amnion sıvısına karışır. Bu dönemde kasları ve eklemler güçlendiğinden hareketleri çok artar.
ANNE
Gebeliğin 13.haftası ile 2. trimester başlar ve anne gebeliğin en rahat dönemine girer. Bulantı, kusma ve sinirlilik yakınmaları azalır. Yorgunluk ve uyuklama hali biter. Anne eski enerjisine kavuşur. Mide ekşimeleri ve yanma hissi devam edebilir. Rahim hızla büyür ve büyürken karın içindeki organlar normal yerlerinden biraz uzaklaşacaktır. Bu nedenle organları yerinde tutan kas ve liflerde gerilme olacak ve bu da kasık ağrısına neden olacaktır. Bu normal bir ağrıdır. Karın duvarında olan gerginlik nedeniyle karında çatlaklar başlayabilir bunu önlemek için çatlak önleyici özel kremler kullanılması önerilir. Ne yazık ki bu dönemde oluşabilecek çatlaklar hiçbir zaman iyileşmez. Bu nedenle oluşmadan önlem almalı, bol sıvı ve lifli gıdalar tüketilmeli ve yeterli jimnastik yapıp kilo alımına dikkat edilmelidir. Çatlakların cilt yapısıyla da ilgili olabileceği unutulmamalıdır. Bu dönemde artmış östrojen nedeniyle ciltte lekelenmeler olabilir. Bu durum en çok göğüs uçlarında, karın ve kasık bölgesinde olur. Bazı gebelerde yüzde de olabilir. Cilt kararması, güneş ışığı ve ultraviole ile de artabilir. Gebeler fazla güneşe maruz kalmamalı ve koruma faktörlü ürünler kullanmalıdır. Cilt kararması doğumdan sonra kaybolur.
14. Gebelik Haftası
BEBEK
On dördüncü gebelik haftasında bebeğin baş-popo uzunluğu ( CRL) yaklaşık 80-81mm, ağırlığı 45 gram kadardır.
Bebek bu haftada nefes alıp verme benzeri hareketler başlar. Nefes alıp vermesi amnion sıvısı ile olur. Bebek amnion sıvısını akciğerlerine alır ve sonra tekrar ağzından dışarı atar, bu şekilde solunum egzersizleri yapar. Bu zamana kadar ki bütün ultrason görüntülerinde bebeğin şekli ve özellikle de kafası hep eğri şekilde duruyorken, gebeliğin 14. haftasında bebek daha dik durabilir ve kafasını kaldırabilir pozisyona gelmiştir. Bebek derin nefesler alabilir ve yutkunabilir. Annenin aldığı besinlerle beslenir ve onun soluduğu hava ile kanını oksijenlendirir. Kasları artık çok kuvvetlidir. Tüm vücudu renksiz ve ince tüylerle kaplanmıştır. Bebeğin boynu uzar ve çenesi göğsünden uzaklaşmaya başlar. Bebek ellerini kollarını hareket ettirmeye başlar. Bebeğin kalp atışları dopler cihazı ile duyulabilir. Bebeğin sindirim sistemi sanki yediği yiyecekleri sindirir gibi hareket etmeye başlar. Bebeğin çok ince tırnakları vardır. Bebek bu haftalarda başparmağını emebilir. Bebeğin kemik iliği, kan hücreleri üretmeye başlar.
ANNE
Gebeliğin 14. haftasının anne de reflü denilen mide asidinin yemek borusuna kaçmasına bağlı mide yanmaları artar. Böyle durumlarda gebelerin, yemek sonrası eğilerek iş yapmamaları ve hemen yatmamaları önerilir. Eğer yatılacaksa da yastığı biraz yüksek tutmaları önerilir. Bu önlemlerle ağza mide asidinin gelmesi engellenebilir. Göğüslerde büyüme devam eder. Hatta meme uçlarınızdan colostrum adı verilen, sarı ve krem rengi süt gelmeye başlayabilir. Anne, bu hafta bel ve sırt ağrıları ile tanışabilir. Hamilelikteki hormonların, tüm vücut düz kaslarınızı gevşetici etkisi nedeniyle kabızlık yakınması bu haftalarda ortaya çıkabilir. Kabızlık yakınmalarını önleyebilmek için düzenli bir şekilde lifli ve sulu gıdalar önerilir. Rahmin içinde bebeğin büyümesine bağlı olarak rahmin leğen kemiğin üzerine doğru çıkmasıyla karın belirginleşir.
15. Gebelik Haftası
BEBEK
On beşinci gebelik haftasında bebeğin baş-popo uzunluğu (CRL) yaklaşık 91-92 mm, ağırlığı 70 gram kadardır. Bebeğin bütün cildini ince tüycükler (lanugo) kaplar ve bunların gelişmesi 26. haftaya kadar sürer. Bebeğin cildi çok incedir. Bebek bu haftalarda parmağını emebilir. Bebeğin tat duyusu da gelişmeye başlar. Bu haftada bebeğin kas ve kemik gelişimi sertleşerek ve güçlenerek devam eder. Bazen kol ya da bacaklarını hareket ettirebilir hatta bu hareketler nadiren anne tarafından da hissedilmeye başlanır. Kulağın iç bölümündeki kıkırdak kıvamındaki kemikler artık iyice olgunlaşır. Bebeğin göz kapakları bu haftalarda sıkıca kapalıdır. Amniotik sıvıyı düzenli olarak içer ve bazen hıçkırabilir.
ANNE
Hamileliğiniz artık dışarıdan belli olmaya başlar. Karnınızda çatlaklar olmaması için çatlak önleyici kremler uygulayabilirsiniz ve bol su içmelisiniz. Bel ve sırt ağrılarında da aynı şekilde bir artış olacaktır. Gebelik sırasında kalça bölgenizdeki kemiklerin arasındaki eklemler doğuma hazırlık olarak gevşerler ve rahmin ağırlığı artar, ağırlık merkezi değişir. Bunun sonucunda vücut şekli ve yürüme biçimi değişir ve bu değişiklikleri kompanse etmek için yapılan değişiklikler sırt ağrılarına neden olur. Sırt ağrılarını azaltmak için, yatarken dizleriniz karnınıza çekerek, bir tarafa bakacak şekilde yatın. Dizlerinizin arasına ve karnınızın altına minder yerleştirin. Karın bölgesi kaslarını güçlendirecek egzersizler yapın. Bu dönemde diş eti kanamaları başlayabilir bu da normaldir.
16. Gebelik Haftası
BEBEK
On altıncı gebelik haftasında bebeğin baş-popo uzunluğu (CRL) yaklaşık 10 cm, ağırlığı 80- 100 gram kadardır. Bebek artık başını dik tutabilir. Kol ve bacak hareketleri belli bir ritim ile olur ve daha güçlüdür. Anne de bunu gaz sancısı veya bebek hareketi olarak hissedebilir. Bu haftada plasenta (bebeğin eşi) fetüsla (bebekle) aynı ağırlıktadır. Bebeğin dış genital organları (kız veya erkek cinsiyeti) çok rahat görülebilir. Myelin (sinir liflerini kaplayan madde) sayesinde sinir iletimi güçlenir. Bebek duyarlılık kazanır, hatta ışığa karşı bile tepki verebilir.
ANNE
Anne karnı artık dışardan rahatlıkla fark edilir. Gebeliğin dışardan fark edilmesi değişkenlik gösterir. Buna etken sebepler annenin vücut yapısı ve doğum sayısıdır. İlk gebeliğe kıyasla ikinci ve üçüncü gebelikler karın kaslarının zayıflaması nedeniyle daha erken belirginleşir. Bazı gebeler bu haftada bebeğin hareketlerini hissettiklerini söylerler. Bebek hareketleri ilk gebelikte genellikle 19-20. gebelik haftasında hissedilir. İkinci veya üçüncü gebeliklerde bebek hareketleri daha erken hissedilebilir. Yüzünüzde, karnınızda, meme uçlarınızda, daha sonra geçecek olan renk değişiklikleri gittikçe belirginleşir. Hormonlarınızın etkisi ile burun kanamalarınız ve burun tıkanıklığınız olabilir. Varis ve hemoroit gibi sorunlar da gelişebilir. Bu durumda varis oluşumunu önleyebilmek için varis çorapları önerilir. Ayrıca varis ve hemoroit sorunu olanlar, bacakları kalp seviyesine gelecek şekilde yatmalıdır.
17. Gebelik Haftası
BEBEK
On yedinci gebelik haftasında bebeğin baş popo uzunluğu (CRL) yaklaşık 11 cm , ağırlığı 110-140 gram kadardır. On yedinci haftada bebeğin cilt altı yağ depolanması artar. Bebek bu nedenden dolayı daha hızlı kilo almaya başlar. Yağ depolanması bebeğin ısı kontrolü açısından önemlidir. Bebek göz kırpma, yutkunma ve emme gibi refleksleri yapabilir. Kıkırdağın kemik dokusuna dönüşümü devam eder. Kalbi 25-30 litre kan pompalayabilir ve dakikada 120-160 atar.
ANNE
Rahim göbek deliğinin altına kadar büyür. Bunun sonucu vücut ta doğal olarak genişlemeye başlar. Bu nedenle rahat kıyafetler seçilmelidir. Aynı şekilde göğüslerde irileşir. Büyüyen rahmin ana damarlara baskı yapmaya başlaması nedeniyle, artık sırt üstü yatmaktan rahatsız olmaya başlayabilirsiniz, bu yüzden sol-sağ yan pozisyonda yatış önerilir. En iyi yatış pozisyonu sol yanadır. Yan yatarken karın altına ve bacaklar arasına ince yumuşak bir yastık önerilir.
18. Gebelik Haftası
BEBEK
On sekizinci gebelik haftasında bebeğin baş-popo uzunluğu (CRL) yaklaşık 12 cm, ağırlığı 190- 200 gram kadardır. Bu haftada bebek daha hareketlidir. Düzenli olarak uyku ve uyanık olma gibi bir hayat yaşamaya başlar. Plasenta hızla gelişmeye devam eder. Bağırsaklar mekonyum (bebeğin ilk dışkısı) yapmaya başlar. Erkek bebeklerde prostat bezi gelişimi başlar. Bebeğin el ve ayak parmaklarında izler oluşur. Kalbin bölümleri ultrasonda görülür ancak kalbin gelişimi devam eder.
ANNE
Bu ilk gebeliğiniz değilse, anneler bu haftada çocuk hareketlerini bariz olarak hissederler. Bu anı anneler sabırsızlıkla beklerler. Birinci gebelikte bebeğin hareketlerini hissetmeniz 20-22. haftayı bulabilir. Aslında bebeğiniz 7. haftadan itibaren hareketlidir. Ama sizin algılamanız bu hafta ve sonrasında olacaktır. Artık gebeliğiniz saklanamayacak büyüklüktedir. Anne yaklaşık 4 kilo alabilir. Artık rahat ve bol giysiler giymelisiniz. Karnınıza çatlak önleyici kremi sürmeyi ihmal etmeyin. Yüzünüzde lekelenmelere ek olarak ince damarlar belirginleşebilir. Bu yüzden yüzünüz daha kırmızı gözükebilir. Bebeğin kemik gelişimi için kalsiyum gereksinimi vardır bunu da annenin kalsiyum depolarından sağlar. Anne kalsiyum eksikliğini yaşamamak için kalsiyumdan zengin gıdalar almalıdır. Bu dönemde vajinal akıntılar artabilir. Pamuklu çamaşır giyin, temiz ve kuru tutmaya çalışın! Akıntınıza renk, koku ve kaşıntı ilave olursa doktorunuza danışın!
19. Gebelik Haftası
BEBEK
On dokuzuncu gebelik haftasında bebeğin boyu bacaklarda dahil yaklaşık 15 cm, ağırlığı 270 gram kadardır. Dışarıdan gelen sesleri hissedebilir. Damak yapısı ve süt dişlerinin taslakları oluşmaya başlar. Sinir uçları tamamen gelişir. Eğer bebek kız ise yumurtalıklarında primitif yumurta hücreleri oluşmaya başlamıştır. Üriner sistemde tam olarak geliştiği için düzenli aralıklarla idrarını yapar ve amnion sıvısını yutar. Bebeğin cildini vernix caseosa denilen madde kaplar. Bu madde, beyaz peynirimsi kıvamda olup, bebeğin bütün vücudunu kaplar. Bebekler doğduğunda, bu beyaz vernix caseosa maddesi üzerlerinde görülür. Vernix caseosa bebeğin cildini korur. Plasenta (bebeğin eşi) büyümeye devam eder ve bebeğin beslenmesini sağlar.
ANNE
Göbek çukuru düzleşir. Anne yaklaşık bu döneme kadar 5 kilo alabilir. Bu dönemde hafif egzersiz yapmaya başlanması önerilir. Düzenli yürüyüş, şartlar müsaitse yüzme gebelikte en güzel spordur. Düzenli spor, kan dolaşımını da düzenler. Büyüyen rahminizin midenize baskısı ve artmış progesteron hormonunun yemek borusu ile mide arasındaki kası gevşetmesi nedeniyle, reflü probleminiz oluşabilir. Reflü problemini azaltmak için yemekleri sık ve az yiyin ve yemek sonrası sırt üstü uzanmayın!
20. Gebelik Haftası
BEBEK
Yirminci gebelik haftasında bebeğin boyu yaklaşık 24 cm, ağırlığı 330 gram kadardır. Lanuga denilen ince tüyler bütün vücudu kaplar. Kız bebeklerin vajina ve uterusu (rahimi) oluşur. Başındaki saçlar artar. Bebeğinizin beynindeki tat, koku, işitme ve görme duyuları hızla gelişmeye devam eder. Artık kuvvetli seslere tepki vermeye başlayabilir.
ANNE
Yirminci haftada artık gebelik yolunuzun yarısındasınız. Rahim, tam göbek deliği hizasındadır. Karın cildi, gerginliğe bağlı olarak hafif kaşınabilir. Bunu önlemek için nemlendiriciler kullanılabilir. Gebeliğe bağlı olarak tüm eklemlerinizde gevşemeler olacaktır. Bu size bel ağrısı olarak yansıyabilir. Bel ağrılarınızı azaltabilmek için fırsat buldukça uzanıp dinlenin! Hem denge probleminizi gidermek hem de bel ağrınızı azaltmak için yüksek topuklu ayakkabılardan uzak durun! İlk gebeliğini yaşayan anneler bebeğin hareketlerini hissedebilir. Artık bebeğin kalp atımları el dopleri ile duyulabilir. Bu haftada bağışıklık hücreleriniz, bebeğinize aktarılır bu dönemde immunolojik olgunlaşma başlar. Kanı pompalamak için normalden 2 kat daha fazla çalışan kalp, nefes alma zorlukları yaşatabilir. Nefes alma egzersizlerini öğrenip düzenli şekilde uygulamak anneyi rahatlatacaktır.
21. Gebelik Haftası
BEBEK
Yirmi birinci gebelik haftasında bebeğin boyu yaklaşık 26,7 cm, ağırlığı 360 gram kadardır. Bebeğinizin cildi çok ince iken, artık yavaş yavaş kalınlaşmaya başlar. Dili tamamen gelişir. Bebeğin bacakları vücuduna göre normal oranlara gelir. Bu haftalarda daha geniş alanda duran bebek daha iyi hareket eder ve bu hareketler dışardan rahatça gözlemlenir. Bu dönemde dış dünyadan gelen güçlü ışığı ve sesi hisseder. Artık sizi duyar, bu nedenle anne bebekle konuşabilir, müzik dinletebilir. Bu anne ve bebek iletişiminde ve bebeğin duygusal gelişiminde de önemlidir. Düzenli olarak uyur ve uyanır.
ANNE
Rahminiz göbek deliğinin bir santim yukarısına ulaşır. Rahmin hızla büyümesine bağlı rahmi yerinde tutan bağların gerilmesi nedeniyle kasık ağrıları olabilir, normaldir. Ancak buna kanama ve su gelmesi ilave olursa acilen doktorunuza başvurun! Annenin karnı büyümeye devam ederken kaşıntılar ve çatlaklar oluşabilir. Bu konuda rahatlamanın en iyi yolu düzenli olarak krem kullanmaktır. Kremler, cildin yumuşamasını ve esnemesini sağlayarak karın büyümesini kolaylaştıracaktır. Çatlak önleyici kreminizi ve kaşıntıları gidermek için nemlendiricinizi kullanın! Dolaşımınızdaki kan miktarındaki artış nedeni ile ayaklarda ve ayak bileklerinde şişmeler olabilir. Zaman zaman ayakları hafif yükselterek dinlenmek ve bol su içmek bu yakınmaları azaltır. Bu nedenle gün içinde bol bol su içmeyi ihmal etmeyin! Yirmi birinci haftada 6 kilo almış olabilirsiniz. El ve ayak bileklerinde oluşabilecek şişlikleri önlemek için ayakta uzun süre sabit kalmamak gerekiyor. Tansiyonunuzu düzenli olarak ölçtürmeye dikkat etmelisiniz. Tansiyon büyük 140, küçük 90 mmHg’yi geçerse mutlaka doktorunuzu arayın!
Yürüyüş yapmayı, nefes egzersizlerini ve demir takviyesi almayı unutmayın!
Bel ve sırt ağrıları için masaj ve sıcak uygulama teknikleri kullanılabilir.
22. Gebelik Haftası
BEBEK
Yirmi ikinci gebelik haftasında bebeğin boyu yaklaşık 27,8 cm, ağırlığı 430 gramdır. Bu haftaya kadar kafa vücuttan daha büyük olur fakat 22. haftadan itibaren vücut ta gelişerek, kafa büyüklüğü ile orantısını sağlar. Bebek doğum şeklini almaya başlamıştır. Bebeğinizin beyin gelişimi hızla oluşmaya devam eder. Göz kapakları, burun delikleri şekillenmiştir. Kaş ve kirpikleri tamamen ortaya çıkar. Bebeğin parmak izleri tamamen oluşmuştur. Erkek bebeklerin testisleri bu haftada karın boşluğundan dışarıya torbaları içerisine doğru inmeye başlar. Bebek hareketlidir. Kol ve bacaklarını sıklıkla oynatır.
ANNE
Rahminiz göbek deliğinden 2 parmak yukarıdadır. Artık bebeğiniz konuşmalarınızı daha iyi algılar. Konuşurken, kitap okurken veya şarkı söylerken sizi duyar. Hormonların etkisi ile bütün damarlarda genişleme olur. Bacaklarda varis, makatta da basur (hemoroid) olabilir. Kabızlık, bu sorunu artırır. Basur, makatta kanama, kaşıntı ve ağrıya neden olabilir. Bu durumda doktorunuza başvurun! Diş etleri hassaslaşır ve şişebilir.
23. Gebelik Haftası
BEBEK
Bebeğin boyu yaklaşık 28,5 cm, ağırlığı 501 gram kadardır. Bebek geçtikçe daha fazla büyür ve tombullaşır. Yenidoğan bebeğe benzemeye başlar. Orta kulaktaki kemikleri sertleştiği için daha iyi duyar. Göz pigmentleri oluşmaya başlar. Pankreas bezi gelişir ve insülini daha düzenli salgılar. Bebeğin bütün vücudu yoğun şekilde ince tüyleriyle (lanugo) kaplanmıştır.
ANNE
Bel ve sırta binen yük arttığı için, bel ve sırt ağrılarında artış söz konusudur. Bel kıvrımı biraz daha içe doğru dönebilir. Bu ağrılar, ağırlık merkezinin değişmesiyle alakalıdır. Bacaklara kramp girmesi bu haftalarını yaşayan gebelerde sıkça görülebilir. Bu kramplar özellikle gece sabaha karşı anneyi uykudan uyandırabilecek kadar şiddetli olabilir. Kalsiyum ve magnezyum alımı, bol süt içmek bu yakınmaları ve krampların sıklığını azaltacaktır.
24. Gebelik Haftası
BEBEK
Bebeğin boyu yaklaşık 30 cm, ağırlığı 600 gramdır. Bu haftada akciğerde solunum yollarının gelişimi hızlanır. Akciğerlerde sürfaktan yapımı başlar. Sürfaktan, akciğerlerde havalanmayı sağlayan hava keseciklerinin iç yüzeyini kaplar ve kesecik içindeki havayı boşalttıktan sonra kesecik duvarlarının birbirine yapışmasını önleyen maddedir. Yirmi dört haftadan önce akciğer gelişimi çok az olduğu için bebeklerin yaşama şansı hemen hemen hiç yoktur. Bebek bilincini kazanmaya başlar. Hafızası bilgileri depolamaya başlar. Zihinsel fonksiyonları bu hafta daha fazla ve hızlı gelişecektir. Bebeğiniz hızla kilo almaya devam eder. Bu da kas ve yağ dokusunda artışa neden olur. Tat duyusu gelişir. Burun delikleri açılır.
ANNE
Annenin iştahı bu haftalarda fazlaca açılır. Gebelerin en büyük korkusu kontrol edemedikleri iştah açılmasıdır. Normal seyirde kilo alan gebeler, gebeliğin başından beri 6-7 kilo alır. Diş eti kanamaları görülebilir. Diş etleriniz çekilebilir. Bu nedenle eğer benzer yakınmalarınız varsa ihmal etmeden diş hekiminiz ile görüşmelisiniz. Bu haftalarda vücudunuz su tutmaya başlar ve ayak bileğinde ödem oluşabilir. Özellikle ayakta çok kalıyorsanız ayak bileğinde ve ayakta ödem gelişir. Bu fizyolojik ödemdir. Eğer ödem bacağınızı yukarısına çıkıyorsa doktorunuza başvurun! Bu dönemde tansiyonunuz da 140//90 mmHg’nin üzerinde ise bu preeklampsinin belirtisi olabilir. Bu durumda acil olarak doktorunuza başvurun.
25. Gebelik Haftası
BEBEK
Yirmi beşinci haftada bebeğin boyu yaklaşık 34,6 cm, ağırlığı 660 gramdır. Omurga yapısı güçlenmiş ve omurilikteki sinir yapısı gelişmiştir. Damak tam anlamıyla oluşmuştur. Akciğerlerinde kan damarları oluşur. Vücut için çok önemli olan ter bezleri gelişir. Bebek yakalama hareketleri yapmaya başlar. Bebeği sık sık hıçkırık tutmaya başlar.
ANNE
Büyüyen rahimin bası yapması ve dolaşımın bozulması nedeni ile bacaklarda varisler, bel ve sırtta ağrılar olabilir. Bazı gebelerde ise bütün vücutta, el parmakları da dahil, ağrılar olabilir. Bu ağrıları azaltmak için ayakta iken sık sık pozisyon değiştirmeli, fırsat buldukça uzanılmalı ve ılık suyla duş alınmalıdır. Bu dönemlerde vajinal akıntı artabilir. Kokusuz ve renksiz akıntı gebelikte normaldir.
26. Gebelik Haftası
BEBEK
Yirmi altıncı haftada bebeğin boyu yaklaşık 35,6 cm, ağırlığı 760 gramdır. Bu haftada görme siniri gelişir. Karına yoğun ışık tutulursa ışığı görür ve başını o yöne çevirebilir. Gözlerini açıp kapayabilir. Bebeğin göz rengi de oluşur, fakat gerçek göz rengi doğumdan sonraki 4-6 ay da belli olur. Ses ve ışığa duyarlıdır. Dışardan dokunduğunuzda veya sizi duyacağı için konuştuğunuzda size yanıt verir. Bebeğinizin diğer bebeklerden ayırt edilmesini sağlayan el ve ayak izleri oluşmaya başlar. Akciğer gelişimine devam eder. Akciğer hava keseciklerinde sürfaktan denilen madde yapılır. Bu gelişim bebeğin erken doğması durumunda soluk alabilmesi için faydalıdır fakat yeterli değildir.
ANNE
Bu hafta gözlerinizin ışığa karşı oldukça duyarlı olduğunu fark edebilirsiniz. Gebeliğe bağlı göz kuruluğu, pek çok anne adayının ortak yakınmasıdır. Sorunun üstesinden gelebilmek için yapay gözyaşı preparatları kullanabilirsiniz. Bu gebelik haftasına kadar yaklaşık 6-7 kilo almış olabilirsiniz. Bu haftalarda birden bire ve durup dururken karnınızda bir sertleşme ve ani kasılmalar hissedebilirsiniz. Bu kasılmalara “Braxton-Hicks” denir. Bu kasılmalar bütün gebelerde olabilir. Endişelenmeyin!
Erken doğum belirtileri:
-Rahim çevresinde dolgunluk hissi,
-Adet sancısına benzer kramp tarzı ağrılar,
-Pozisyon değiştirmekle geçmeyen bel ağrıları,
-Vajinal akıntının artması ya da niteliğinin değişmesi (daha sümüksü, daha sulu ya da kanlı akıntı ortaya çıkması),
-İshalle beraber olan ya da tek başına ortaya çıkan bağırsak krampları
Bu belirtiler kasılma olmadan tek başlarına erken doğum tehdidi açısından bir anlam taşımazlar. Ancak bu belirtilerden biri varsa ve kasılmalarınızın olup olmadığından emin değilseniz yine doktorunuza başvurmalısınız.
27. Gebelik Haftası
BEBEK
Yirmi yedinci haftada bebeğin boyu yaklaşık 36,6 cm, ağırlığı 835 gramdır. Yirmi yedinci haftada akciğer gelişmeye devam eder. Bebek suyun içinde hava olmasa da, küçük solunum hareketleri yapar. Beyin gelişimi de devam eder ve bilinci kuvvetlenir. Sese verdiği tepkiler iyice artar. Bu haftadan itibaren gözlerini açıp kapama hareketlerini yapar. Bebek aydınlık ve karanlık arasındaki farkı ayırt edebilir.
ANNE
İkinci trimesterin son haftasına girdiniz. İkinci 3 aylık dönem bitirdiniz. Büyüyen rahmin göğüs kafesine yaptığı bası sonucu diyafram yukarı doğru yer değiştirir. Bu akciğerlerin yeterli miktarda havalanmasına engel olacağından solunum ve uyku problemleri yaşanır. Sırtüstü yatmalarda başınızın altına koyacağınız yastık, sizi rahatlatır. Uyku problemi için ılık duş almanızın faydası olacaktır. Büyüyen rahmin karın boşluğunda toplardamara yaptığı bası sonucu, ayak ve bacaklarda şişmeler olabilir. Bunu önlemek için kısa yürüyüşler yapılmalı ve bacakları yukarı kaldırarak dinlenmelidir. Ödemin varlığında tansiyon yüksekliği problemi olmadığından emin olunmalıdır. Bu dönemde tansiyonu kontrol etmekte fayda vardır. Tansiyon 140/90 mmHg’nin altında olmalıdır. Göbeğin ortasından aşağıya doğru uzanan çizgi de iyice belirginleşir. Bunun oluşumu engellenemez ama doğumdan belli bir süre sonra kaybolur.
28. Gebelik Haftası
BEBEK
Yirmi sekizinci haftada bebeğin boyu 37,6 cm, ağırlığı 1000 gram kadardır. Bu haftada yağ ve kas dokusu artışı devam eder. Kilosu artar. Kaslar gelişimini tamamlar. Saçlar uzamaya devam eder, kaş ve kirpikler belirginleşir, Göz kapağı hareketleri tamamlanmıştır. Kulaklara giden sinirlerin gelişimi tamamlandığı için yedinci ayın sonuna doğru, seslere verdiği tepki daha da artar. Bebeğiniz sizin sesinizi tanıyabilir. Bu dönemde onunla konuşabilir şarkı söyleyebilirsiniz. Bebek sürekli uyuma ve uyanma dönemleri geçirmektedir. Bu haftalarda doğan bebeklerde solunum sıkıntısı yaşanır fakat yaşam destek ünitesinde bebeğin yaşam şansı yaklaşık %85’dir.
ANNE
Yirmi sekizinci hafta ile 41. hafta arası gebeliğin son üç aylık dönemini (3. trimester) kapsar. Bu haftadan itibaren 3. trimestere girdiniz. Bu dönem, 2. döneme göre nispeten daha zor geçebilir. Bu haftada büyüyen rahim neredeyse kaburgalarınzın seviyesine ulaşır. Bu son 3 ayda gebelikte artan hormonlar ve rahmin içinde büyüyen bebeğin mesaneye yaptığı bası nedeniyle egzersiz yapmakla, ani pozisyon değişikliği ve öksürme ile idrar kaçırma olabilir. Daha önce doğum yapmış anne adaylarında bu daha sık ve daha erken olabilir. İdrar kaçırma yakınmasını azaltmak için kegel egzersizi önerilir. Kegel egzersizi pelvik tabanı kaslarını güçlendirir ve aynı zamanda doğum kanalındaki kasları da doğuma hazırlar. Bu egzersizi gün içinde yapılabildiği kadar çok yapılmalısınız. Bu haftada bacaklarınızdaki varislerde artış ve şişme fark edebilirsiniz. Hemoroid probleminiz varsa bu da artabilir. Bacaklarınızda sık sık kramplar yaşayabilirsiniz.
29. Gebelik Haftası
BEBEK
Yirmi dokuzuncu gebelik haftasında bebeğin boyu yaklaşık 38,6 cm, ağırlığı 1153 gramdır. Bebeğin bağışıklık sistemi gelişmeye başlar ve bu doğum sonrası anne sütündeki antikorlarla daha da gelişecektir. Bebeğin beyni, bebeğin yaşamsal olaylarını, yani nefes alıp vermesini ve kendi vücut ısısını kontrol edebilecek kadar gelişmiştir. Cilt altında yağ depolanması devam eder. Gözlerini sağa sola hareket ettirebilir. Bebeğin görme, işitme, koku ve tat alma gibi duyuları iyice gelişir Bebeğiniz artık sizin sesinizi tanıyabilir. Kemik iliği kan hücreleri yapımını gerçekleştirebilir. Bebek günde yaklaşık 500 mililitre idrar yapar ve bu idrar amnion sıvısına karışır. Bu haftalarda doğan bebeklerde hala solunum sıkıntısı yaşanır.
ANNE
Bu haftalarda, rahmin de iyice yukarı çıkmasıyla diyaframa yapılan basının artması nedeniyle nefes darlığı artabilir. Midede yanma hissi olabilir. Bacaklarda kramplar gelişebilir. Buna hafif masajın faydası olur. Bu kramplar artarsa kalsiyum eksikliği akla gelmelidir. Bu durumda kalsiyum ve magnezyum takviyesi yapılmalıdır. Bu haftalardan itibaren el parmaklarınızdaki ödem ellerinizi yumruk yapmanızı zorlaştırabilir. Yüz ve ellerdeki şişmeler aşırıysa mutlaka doktorunuza başvurun. Bu dönemde en güzel egzersiz yürüyüş ve yüzmedir. Ciltteki gerilmeler bağlı olarak karında kaşınmalar olabilir. Nemlendirici kremlerin faydası olur.
30. Gebelik Haftası
BEBEK
Otuzuncu gebelik haftasında bebeğin boyu 39,5 cm, ağırlığı 1315 gram kadardır. Kemik iliğinde kırmızı kan hücreleri yapımı başlar. Bebek büyüdüğü için hareket alanı daralır, bu nedenle hareketleri eskisi kadar sık değildir, ancak daha güçlü hissedilir. Bebeğin el ve ayak tırnakları uzamaya devam eder. Bebek gözlerini açıp kapatma hareketlerini sıkça yapar. Bebek etrafının farkına varmaya başlar. Bebeğin damağının altında kalıcı dişleri gelişmiştir. Bebeğin gözyaşı bezinde gözyaşı yapımı başlar. Bebeğin cildinde erken dönemlerde ortaya çıkan ve lanugo adı verilen yumuşak ince tüyler yavaş yavaş kaybolur.
ANNE
Uyuyamamak ve mide yanmaları sık görülen problemlerdir. Zaman zaman kasıklarınızda bir ağrı ya da kasılma (Braxton Hicks kontraksiyonları) hissedebilirsiniz.
31. Gebelik Haftası
BEBEK
Otuz birinci haftada bebeğin boyu 41 cm, ağırlığı 1500 gram kadardır. Bebeğin kilo alması boy uzamasından daha fazla olur ve bebeğin görüntüsü cilt yapısı yeni doğan bebeğin görüntüsüne çok yakındır. Bebeğin akciğerleri ve sindirim sistemi hemen hemen tamamen gelişmiştir. Bebeği beyin gelişimi de hızla devam eder. Bebeğin göz bebeği ışığa reaksiyon verir. Gözlerini sıkça açar kapar. Kemik gelişimi hızlanan bebeğin kalsiyum ihtiyacı artar.
ANNE
Rahmin karın boşluğunda bulunan damarlara yaptığı baskıya bağlı olarak uzun süre ayakta kalma ve hareketsizlik nedeniyle ayak bileklerinde ödeminiz olabilir. Bu nedenle uzun süre hareketsiz olarak aynı pozisyonda kalmamalı ve kısa topuklu (2-3cm) olan ortopedik ayakkabılar ve bedeninizi sıkmayan geniş kıyafetler tercih etmelisiniz. Özellikle bu dönemde yürüyüşün size ve gebeliğinize çok faydası olacaktır. Bebeğin en hareketli zamanı 30-32. haftalardır. Daha sonra yeri daralıp, amnion sıvısı da azaldığı için hareketleri belki daha az, fakat daha kuvvetli ve rahatsız edici olabilir.
32. Gebelik Haftası
BEBEK
Otuz ikinci haftada bebeğin boyu 42 cm, ağırlığı 1700 gram kadardır. Erkek bebekte testisler aşağı iner. Bu haftada bebek doğum pozisyonunu almalıdır. Başı aşağı iner ve normal doğum pozisyonunu alır. Bebek günün önemli bir kısmını uyuyarak geçirir. Rüya görebilir. Bebeğin saçları iyice uzar. Bebeğin hareketleri çok belirgindir. Cilt altı yağ dokusu gelişmeye devam eder ve cilt pembeleşir. Tırnakları parmak ucuna kadar uzar.
ANNE
Bu haftaya kadar yaklaşık 8-9 kg almış olmanız sağlıklıdır. Çalışan annelerin doğum öncesi izni bu haftadan itibaren başlayabilir. Eğer siz çalışmak isterseniz ve doktorunuz uygun görürse 37. haftaya kadar çalışabilirsiniz. Ve bu beş haftalık süre doğum sonrası izninize eklenebilir. Rahminizin hızla büyümeye devam etmesine bağlı, karın cildinde gerginlik daha çok hissedilir. Bu nedenle cilt nemlendiricilerini düzenli olarak kullanmalısınız. Gebeliğin 32. haftası bebeğin doğum şeklini almaya başladığı zamandır. Genellikle baş aşağı iner. Bu da anneyi daha zorlar.
33. Gebelik Haftası
BEBEK
Otuz üçüncü haftada bebeğin boyu yaklaşık 43 cm, ağırlığı 2000 gramdır. Akciğerlerine daha hızlı soluma hareketleri yaparak amnion alıp verir. Bu soluk alıp verme sürfaktan yapımını hızlandırır.Bu da akçiğerlerinin gelişiminde çok önemlidir. Bebeğiniz duyabilir, hissedebilir ve görebilir. Otuz üçüncü hafta amnion sıvısının en fazla miktara ulaştığı haftadır. Bu haftadan sonra amnion sıvısı hafif azalmaya başlar. Amniotik sıvı bebeğin idrarından oluşur ve her 3 saatte bir yenilenir. Bebek idrar yaparak oluşturduğu amnion sıvısını yutarak ve cildinden emerek sürekli yeniler. Ciltte pembe renk değişikliğine neden olan yağ depolanması, aynı zamanda doğum sonrası vücut ısısının korunmasını da sağlar. Bebeğin bağışıklık sistemi gelişir ve bu doğuma kadar devam eder.
ANNE
Bu haftadan itibaren bebek hızla kilo almaya başlar. Bebeğin hıçkırıklarını hissedebilirsiniz. Bebeğinizin artan kalori, vitamin ve kalsiyum gibi mineral gereksinimi nedeniyle, süt ve süt ürünlerini düzenli kullanmaya özen göstermelisiniz. Rahimin büyümesine bağlı sırt ve bel ağrıları artabilir.
Annede hızla kilo almaya başlar ise, bu dönemde hızlı ve aşırı kilo alımı ile birlikte 2-3 gün içerisinde yüzde elde ve bacaklarda da aşırı şişme, ensede ve başta şiddetli baş ağrısı, gözde sinek uçuşması hissi, karın ağrısı, bulantı–kusma olması durumunda gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) olabileceğinizden, acilen doktorunuza başvurmanız gerekir. Preeklampsi, tansiyon yükselmesi, idrarda protein ve vücutta şişmeyle seyreden ciddi bir durumdur.
34. Gebelik Haftası
BEBEK
Otuz dördüncü gebelik haftasında bebeğin boyu yaklaşık 45 cm, CRL 30 cm, ağırlığı 2150 gram kadardır. Bu haftada bebek uyurken göz kapaklarını kapatır ve uyandığında açar. Bebeğin cilt altı yağ dokusu artışı nedeniyle, bu haftaya kadar buruşuk görünen derisi düzgün ve gergindir. Bebeğin el tırnakları parmak uçlarına ulaşır. Kafa kemikleri oluşmuştur ama hala yumuşaktır. Bebek eliyle cisimleri sıkıca tutabilir. Bu haftada bebeğin akciğerlerinde sürfaktan yapımı yeterli miktara ulaşmış olabilir. Bu yüzden bu haftadan itibaren doğan bebeklerde solunum sıkıntısı ve diğer problemler daha az olabilir. Bebeğinizin bağışıklık sistemi gelişmektedir, basit ve hafif enfeksiyonlarla mücadele edebilecek yeteneği kazanmıştır. Bebekler son 2 ayda haftada yaklaşık 200 gr alabilirler.
ANNE
Bebek zaman içerisinde doğum şeklini aldığı için kasıklardaki baskı artar. Anne, bebeğin kafatasının aşağıda olduğunu ve kaçınılmaz baskısını hissedebilir. Bu baskı mesaneyi de etkileyeceği için sık idrara çıkma hissi ortaya çıkacaktır. Bununla birlikte vücuttaki şişlikler devam eder. Özellikle yüz bölgesinde, boyunda ve ellerde şişlikler görülebilir. Su içmeye devam etmeniz gerekiyor, yeteri kadar su içmeye özen gösterin. Hormonların etkisi ile göğüslerde süt üretimi başlar. Kasılmalar ve ağrılar devam eder. Uyumak gerçekten büyük bir sorun olur. Bu sorunu çözmek için ancak doğal yollar deneyebilirsiniz. Ilık duş, yatmadan önce süt ya da rahatlatıcı bitki çayları içmek ve hafif masajlar yaptırmak faydalı olabilir. Bu haftalarda halsizlik ve yorgunluk pek çok hamile kadının en önemli yakınmaları arasındadır. Uyuma güçlüğü, kilo artışı ve buna bağlı olarak hareket yeteneğinde azalma sorun yaşamanıza neden olacaktır.
35. Gebelik Haftası
BEBEK
Otuz beşinci haftada bebeğin boyu yaklaşık 45- 46 cm, ağırlığı 2350 gram kadardır. Yağ dokusundaki artış belirgindir. Bebeğin kol ve bacakları tombullaşır. Erkek bebeklerde testisler dışarıya çıkışlarını tamamlamıştır. Bebek çok büyüdüğü için hareket edecek fazla alan kalmaz, bu yüzden bebeğin hareketi annenin canını acıtacak kadar sert olabilir. İşitme duyusu çok güçlüdür, etrafı çok rahat dinler. Akciğer ve diğer iç organlar neredeyse tamamen olgunlaştığı için bu haftadan itibaren doğan bebeklerde solunum sıkıntısı ve diğer problemler yaşanmayabilir.
ANNE
Bu haftaya kadar yaklaşık 10 kilo almış olmanız gerekir. Bebeğin iyice büyümesi ve ağırlığının da artmasıyla, annenin hareket kabiliyetinde azalma belirginleşir. Basit hareketler bile zorlaşır. Yürüyüşünüzü yapmaya özen gösteriniz. Anne, yorgun ve halsiz hissedebilir. Büyüyen rahim, mide pozisyonunu değiştirir. Ayrıca hamilelikteki hormonlarının etkisi ile gevşemiş olan mide üst kısmından yemek borusuna doğru, yoğun asit yapıda olan mide içeriği kaçışı olabilir. Reflü olarak adlandırılan bu durum, son ayına girmek üzere olan çoğu gebede ciddi boyuta ulaşır. Bu durumda antiasitler doktorunuz tarafından tavsiye edilebilir. Bebeğin hareketlerini takip etmelisiniz. Bebeğin hareketleri bebeğinizin sağlığı hakkında bize çok güzel bilgi verir. Bebek hareketlerinde azalma hissedilirse anne, kan şekerini artırıcı tatlı yiyecekler almalıdır. Bebeğin kan şekeri de yükseleceği için bebeğin aktivasyonu artar. Aynı zamanda bol su tüketmeniz de gerekir. Bebeğin hareketinde belirgin azalma varsa doktorunuza başvurun. Artık doğum çantanız hazır olmalıdır.
36. Gebelik Haftası
BEBEK
Otuz altıncı gebelik haftasında bebeğin boyu yaklaşık 47 cm, ağırlığı 2550 gram kadardır. Bu hafta da tüm organ sistemleri gelişim ve olgunlaşmasını tamamlamıştır. Bebek doğum kanalına inmeye başlar. Anne bunu karnının biraz aşağıya indiğini söyleyerek tanımlar. Yağ birikiminden dolayı bebeğin diz, dirsek, boyun, bilek bölgelerinde katlanmalar oluşur. Bebeğin damağı sertleşir. Bu andan itibaren doğan bebekler genellikle bir sıkıntı yaşamaz.
ANNE
Otuz altıncı haftadan sonra haftalık muayeneler gerekir. Rahmin büyümesinin yapmış olduğu basıyla birlikte ağrılar artar. İdrar kaçırmaları olabilir. Uykusuzluk yakınmaları artar. Rahmin göğüs kafesine yaptığı bası nedeniyle göğüste sıkışma ve nefes darlığı yakınmalarında artış görülür. Bu dönemde doktorunuz tarafından, halk arasında çatı olarak isimlendirilen pelvis genişliğini değerlendirmek için vajinal muayene yapılır. Çatı doğum için müsait bile olsa, doğumun normal vajinal yolla mı yoksa sezaryenle mi olacağına, doğum esnasında yapılan muayene ve bebeğin kalp atımlarının takibi ile karar verilir. Bebek haftalık NST ile takip edilir
37. Gebelik Haftası
BEBEK
Otuz yedinci haftada bebeğin boyu yaklaşık 48 cm, ağırlığı 2750 gram kadardır. Bebeğinizin diş etleri de olgunlaşmasını tamamlayıp ve artık sertleşmiştir. Solunum hareketleri de sık yapılan hareketlerdendir. Bu hareketlerle akciğerlerin içi havayla dolu olmasa da gün boyunca yüzlerce kez yinelenen bu hareketlerin amacı, solunum kaslarının güçlendirilmesidir. Bebek sıkça hıçkırır ve parmağını emer. Başı artık doğum kanalınıza yerleşmeye başlar. Kasıklarınızda dolgunluk, vajeninizde basınç hissi, yürüyüşlerinizde artan kasık ağrıları, huzursuzlukları ve daha sık idrara çıkma yakınmalarınız görülebilir. Bu haftada bebeğin ince tüyleri tamamen kaybolmuştur. Ayağının tırnakları parmak ucuna erişir. Bebeğin kilo alımı giderek artar. Bebek ışık ve sese doğru dönebilir.
ANNE
Bu haftalarda bebek ve annedeki kilo artışı çok hızlı olabilir. Doktorunuz, vajinal enfeksiyon araştırması, çatı (pelvis) muayenesi gibi normal doğuma hazırlık muayeneleri yapmak isteyebilir. Bu haftalarda karnınızın üst kısmında bir boşluk ve rahatlama hissedebilirsiniz. Bu, bebeğinizin doğum kanalına doğru indiğini belirtir ve angajman olarak adlandırılır. Midenizdeki bası ortadan kalkacağı için iştahınız yeniden açılabilir. Benzer şekilde akciğerlerinizdeki baskı da olmayacağından soluk alıp vermeniz kolaylaşır. İdrara çıkma sıklığınız angajman sonrası tıpkı hamileliğinizin ilk başlarındaki gibi iyice artacaktır. Bebeğinizin hareketleri dışarıdan rahatlıkla izlenebilir. Bebeğinizin hareketleri özellikle göğüs kafesinizin altında size acı verebilir, canınızı yakabilir.
38. Gebelik Haftası
BEBEK
Otuz sekizinci gebelik haftasında bebeğin boyu yaklaşık 50 cm, CRL 34 cm, ağırlığı 2900 gram kadardır. Bu haftalarda bebek artık oldukça büyümüştür ve kilo alımı dışında pek bir değişiklik olmaz. Otuz sekizinci haftada bebeğin görünümü normal bir bebek gibidir. Kafa çevresi ve karın çevresi nerdeyse eşittir. Bebeğin akciğer gelişimi tamdır. Yumuşak tüyler (Lanuga) ve vernix caseosa denilen kremimsi madde yok olmuştur. Bebeğinizin bağırsaklarında mekonyum adı verilen ilk dışkı da giderek birikmeye başlar. Mekoyum yeşil-siyah renkli ilk kakadır ve bebek herhangi bir nedenle sıkıntıya girdiğinde ilk olarak kakasını yapar. Bu durum fetal distress olarak adlandırılır. Bu dışkı normal şartlarda doğumdan sonraki ilk 24-48 saatte yapılır.
ANNE
Bu haftadan itibaren bebek her an gelebilir. Rahim ağzı şekillenerek doğum için hazırlanır. Bu haftaya kadar rahim ağzı mukus bir tıkaç tarafından kapatılmaktadır. Halk arasında sümüksü bu mukus tıkaca nişan adı verilir. Bu mukus tıkacın amacı rahminizin içini ve bebeğinizi vajinadan gelebilecek mikrop ve enfeksiyonlara karşı korumaktır. Bu mukus tıkacın vajenden gelmesi doğumun belirtilerinden biridir ve halk arasında “nişan gelmesi” olarak adlandırılır. Nişan doğumdan birkaç hafta önce gelebileceği gibi sadece bir kaç saat önce de gelebilir. Nişanı genelde kanlı sümüğümsü bir akıntı şeklinde hissedersiniz. Son 2-3 haftada sürekli yalancı sancılar çekebilirsiniz. Bunları gerçek doğum sancısından ayırt eden bulgu, sancının düzenli aralıklarla gelmemesidir. Eğer, sancılar 3 dakikada bir kez geliyorsa, her sancı 50 saniye sürüyor ve sancının şiddeti gittikçe artıyorsa, bu gerçek doğum sancısıdır. Bu durumda hemen doktora başvurmalısınız. Doğumların büyük bir bölümü, 38 ve 42. haftalar arasında gerçekleşir.
39. Gebelik Haftası
BEBEK
Otuz dokuzuncu haftada bebeğin boyu yaklaşık 50-51 cm, ağırlığı 3200 gram kadardır. Bebeğin kilo alımı devam eder. Fakat yağ birikimi giderek azaldığından kilo alımı da yavaşlar. Yeri daraldığı için fazla hareket edemez. Emme kasları iyice gelişmiştir. Bağışıklık sistemi de gün geçtikçe güç kazanır. Anneden plasenta yardımı ile bebeğe geçen antikorlar bebeğin bağışıklık sistemini güçlendirir. Bebeğin bağışıklık sistemi anne sütü sayesinde doğumdan sonrada güçlenmeye devam edecektir. Her an doğum başlayabilir.
ANNE
Bu haftalarda bebek gibi siz de daha az kilo almaya başlarsınız. Tıbbi nedenlerle Sezaryen kararı verilen annelere bu haftadan sonraki herhangi bir gün doğum yapabilir. Bebek hareketlerinde azalma olması, kanama olması, su gelmesi durumunda doktorunuza başvurun! Normal doğum bekleyen anneleri bu dönemde sık sık gelen yalancı sancılarla yorabilir. Annenin sık idrara gitme yakınmaları devam eder. Sırt üstü yatış pozisyonunda oluşabilecek tansiyon düşmelerinizi önlemek için sol yan yatış pozisyonunu tercih edin.
40. Gebelik Haftası
BEBEK
Kırkıncı gebelik haftasında bebeğin boyu yaklaşık 51-52 cm, ağırlığı 3400 gram kadardır. Normalde bu hafta doğumun tam zamanıdır. Bazı bebekler 40 haftadan önce doğabilir, bazısı 41. haftaya ulaşabilir. El parmaklarında tırnaklar parmak uçlarını geçer. Bebek kilo almaya devam eder.
ANNE
Doğumun gerçekleşme olasılığının en yüksek olduğu haftaya girdiniz. Bebeğinizin hareketlerini sürekli takip edin ve bebek hareketleri azalırsa muhakkak doktorunuza başvurun. Son haftada bebeğin su kesesi (amniyon zarı) her an açılabilir ve sularınız gelebilir. Bazen fazla miktarda gelen amnion sıvısı bazen de sızıntı tarzında olabilir. Hatta az geldiğinde idrar kaçırmış gibi hissedebilirsiniz. Miktarı ne olursa olsun amnion sıvısının geldiğini düşünüyorsanız zaman kaybetmeden doktorunuzu aramalı ya da hastaneye gitmelisiniz.
41. Gebelik Haftası
BEBEK
Kırk birinci haftada bebeğin boyu yaklaşık 52 cm, ağırlığı 3500 gram kadardır. Bebeklerin çoğu bu haftadan önce doğar.
ANNE
Hamileliklerin az bir kısmında doğum 41. haftada gerçekleşir. 40. haftadan sonrası gün aşımı olarak değerlendirilir. Bebek hala doğmamışsa sizin ve bebeğinizin durumu için en kısa zamanda doktorunuza başvurmalısınız. Normal şartlarda artık bebeğiniz doğmuş olmalıdır.
Yeni doğan; Anneden salgılanan hormonların bebeğinizin dolaşımında da bulunması nedeniyle erkeklerde torbalar, kızlarda da labiumlar normalden daha büyük görünecektir. Hatta doğum sonrası memelerinden süt dahi gelebilir. Bu hem kız hem de erkek bebeklerde rastlanabilen bir durumdur ve bir kaç gün içinde kendiliğinden kaybolur. Kız çocukların da anneden geçen hoonlar nedeniyle bazen vajinal kanama da olabilir. Bunlar normaldir.
Gebelik Antalya
Antalya’da muayenehanemde gebelik takibi ve doğum planlaması yapmaktayım. Hemen 0 532 050 24 74 numarasından kliniğimle iletişime geçip randevu alabilirsiniz. Muayenehanem İsmet Gökşen cad No:28/6 Şirinyalı Lara/Antalya.
Adresimiz
Şirinyalı, Dostlar apartmanı, İsmet Gökşen Cd. No:28/6, 07000 Muratpaşa/Antalya